Groningen

Bij de presentatie van de voorjaarsnota kondigde Wilders vol trots een huurbevriezing aan. Maar zoals inmiddels kenmerkend is voor deze regering, bleek ook dit plan ondoordacht. Huurders hoeven er de komende jaren niet op te rekenen dat er nog flink in hun woningen wordt geïnvesteerd. Toch waren ook de reacties op de huurbevriezing weinig doordacht. In plaats van zich achter hun huurders te scharen, positioneerden woningcorporaties zich juist tégenover hen. Een gemiste kans.

Huurders hebben al jaren moeite om rond te komen, terwijl er al even lang te weinig wordt geïnvesteerd in hun woningen. Huren moeten omlaag én er moet geïnvesteerd worden in de volkshuisvesting. Dat kan bijvoorbeeld door de winstbelasting voor woningcorporaties af te schaffen.

Woonwethouder Rik van Niejenhuis van de gemeente Groningen noemde het plan van dit kabinet slecht en ondoordacht – en dat is het ook. Maar wat ik niet begrijp, is waarom de reactie op dit plan zo eenzijdig is: deze huurbevriezing mag niet doorgaan. Daarmee wordt de werkelijke oorzaak buiten beeld gehouden. Het probleem is niet alleen de bevriezing, maar ook de jarenlang planmatige uitholling van woningcorporaties. Het verraadt een kloof tussen huurders en verhuurders, terwijl die kloof juist moet worden overbrugd als we samen willen strijden voor lagere huren, nieuwbouw en verduurzaming.

Woningcorporaties zijn al langer het mikpunt van kabinetten, vooral van neoliberale signatuur. De verhuurderheffing, ingevoerd in 2013 door kabinet-Rutte II, kostte corporaties ruim 16 miljard euro. Geld waarmee 93.000 extra woningen hadden kunnen worden gebouwd. In plaats daarvan werd het begrotingstekort gedicht, over de rug van sociale huurders. De manier waarop het huidige PVV-VVD-kabinet de huurbevriezing presenteert, past in datzelfde patroon: Om huurders enigszins tegemoet te komen, moeten corporaties opnieuw inkomsten inleveren. Uiteindelijk betalen diezelfde huurders de prijs. Dat is niet eens een sigaar uit eigen doos, maar een sigaar uit andermans doos.

Toch is het eenzijdig inzetten op het terugdraaien van de huurbevriezing een onverstandige strategie. De inflatie is hoog, de lonen stijgen onvoldoende, en voor veel mensen wordt het steeds moeilijker om rond te komen. De woonlasten in Nederland behoren tot de hoogste in Europa. Iets daaraan doen is dus op zichzelf een prima idee. Problematisch wordt het pas als het ene gat wordt gevuld door een ander te graven. Want ook de verbetering van tochtige, vochtige en koude huurwoningen blijft cruciaal – net als de bouw van nieuwe woningen om de woningnood te bestrijden. Deze twee doelen – betaalbare huren én woningbouw – horen hand in hand te gaan als het PVV-VVD kabinet hart heeft voor volkshuisvesting.

Wat nu nodig is zijn grote investeringen in volkshuisvesting. Sterke woningcorporaties kunnen de woningnood helpen oplossen en woningen verbeteren, zodat huurders gezonder kunnen wonen. Betaalbare huren kunnen hand in hand gaan met versterking van corporaties, mits het kabinet hen compenseert voor de misgelopen inkomsten als gevolg van de huurbevriezing.

Alleen maar pleiten voor het schrappen van de huurbevriezing speelt het kabinet in de kaart. Het zet huurders en corporaties tegenover elkaar – precies zoals Den Haag het graag ziet. De huurbevriezing moeten we omarmen maar de manier waarop die verlaging wordt gefinancierd moeten we resoluut afwijzen. Het is tijd om met die agenda samen op te trekken en zowel huurders als corporaties op te mobiliseren voor investeringen in meer en betere betaalbare woningen.