Groningen

Bange moeder

Afgelopen week bezocht ik de Cliëntenraad en de Familieraad van zorginstelling ‘NOVO’. NOVO biedt ondersteuning, begeleiding en behandeling aan mensen met een verstandelijke beperking. Ik sprak met een moeder die doodsbenauwd is voor de toekomst van haar dochter. Ze vreesde dat het met haar kind niet goed komt wanneer de regering alle plannen voor de zorg ook werkelijk uitvoert. Ze zag de toekomst voor zich als een angstaanjagend ‘zwart gat’.

Ik heb geprobeerd de moeder een beetje gerust te stellen. Veel taken die nu nog door de rijksoverheid worden uitgevoerd worden overgedragen aan gemeenten. Ik vertelde de moeder dat de Groninger gemeenten hebben afgesproken er met z’n allen voor te zorgen dat de zorg voor de meest kwetsbare mensen overeind blijft. Dat niet iedere gemeente zelf ‘specialistische zorg’ gaat regelen maar dat de gemeenten daarin samenwerken. Zodat de mensen die zorg nodig hebben die zorg ook krijgen, niet afhankelijk van in welke gemeente ze wonen of naar school gaan. En dat tot slot die zorg geleverd wordt door mensen die er verstand van hebben. Maar alle zorgen wegnemen kon ik niet. Daarvoor zijn de plannen van dit kabinet van VVD en PvdA nog te onduidelijk en zijn de bezuinigingen te groot.

Plannen van de regering

Dit kabinet van VVD en PvdA heeft grootse plannen met de zorg. Het is de bedoeling dat alle jeugdzorg vanaf 1 januari 2015 door de gemeenten wordt uitgevoerd. Nu gebeurt dat nog door verschillende partijen zoals de provincies en de zorgverzekeraars. Ook wil het kabinet op diezelfde datum een deel van de taken uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) overhevelen naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Het gaat onder meer om persoonlijke verzorging, ondersteuning en begeleiding van mensen.

Tegelijkertijd wil de regering zwaar bezuinigen op de zorg. Een flink deel van het budget voor de bovengenoemde zorg gaat verdwijnen. Daarnaast gaat er nog eens 40 % af van het geld voor ‘inkomensondersteunende maatregelen’ voor mensen met een chronische ziekte of handicap. En als klap op de vuurpijl schaft de regering het recht op zorg binnen een instelling voor grote groepen mensen helemaal af (dit is het afschaffen van de zorgzwaartepakketten 1 t/m 4). Dat betekent dat, veel mensen die nu nog in een instelling wonen en zorg ontvangen, in het vervolg thuis moeten blijven wonen.

Het budget voor de huishoudelijke zorg, die sinds 2007 door gemeenten wordt uitgevoerd, wil de staatssecretaris met maar liefst 75 % korten. Dat betekent dat er maar een kwart van het hele budget overblijft.

Goed of Goed Fout?

De zorg in Nederland is zeker voor verbetering vatbaar! Ik vind het goed dat er meer zorg naar gemeenten gaat. Gemeenten zijn niet verplicht mee te doen aan de gekkigheden van de marktwerking in de zorg. Zo kunnen ze regelen dat er geen tientallen hulpverleners elkaar voor de voeten lopen in dezelfde buurt. En een einde maken aan de ‘overkill’ aan verschillende hulpverleners die soms allemaal tegelijk aan het werk zijn in hetzelfde gezin. Gemeenten willen en kunnen de hulpverlening veel dichter bij de mensen thuis organiseren in zorgteams die in één buurt dicht bij mensen werken. Ze willen de beroepskrachten goed laten samenwerken met de mensen uit de eigen privé-kring rond mensen. Tot zover geen probleem.

Maar met de huidige regeringsplannen dreigen er zaken goed fout te gaan. Zo is nog helemaal niet duidelijk welke taken de gemeenten precies moeten gaan uitvoeren op 1 januari 2015. En dat is het al in minder dan twee jaar. Door de opeenstapeling van bezuinigingen zullen sommige mensen heel hard getroffen worden. Juist die mensen die het toch al niet gemakkelijk hebben. De regering wil graag dat mensen langer in hun eigen huis blijven wonen in plaats van in een zorgcentrum. Wat mij betreft een prima gedachte. Maar dan moet je niet tegelijkertijd juist die zaken die het mogelijk maken dat mensen thuis blijven wonen gaan afschaffen. Denk hierbij aan het verdwijnen van zorgbudgetten voor bepaalde groepen mensen en niet te vergeten aan het afbreken van de huishoudelijke zorg (immers: bezuiniging van 75 % op het budget per 1 januari 2015 en al gedeeltelijk ingaande op 1 januari 2014).

Daarom moeten de regeringsplannen heel snel veranderen. Ik doe daarvoor m’n uiterste best. Zo sprak ik onlangs samen met andere wethouders met staatssecretaris Van Rijn en ga ik op 15 april naar Ede waar de staatssecretaris van wethouders wil horen hoe zij aankijken tegen de veranderingen in de zorg. Ik probeer dan duidelijk te maken dat het op deze manier niet goed komt. Het moet echt anders!