Groningen

Vanaf 1 januari 2015 verandert er heel veel in de zorg. Dat is bekend sinds het aantreden van de huidige regering. Maar wat er precies verandert en hoe het er over een jaar uitziet, dat is nog steeds niet duidelijk. Naar verwachting stuurt het kabinet in januari een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer.

Het idee vind ik goed: dat is de zorg weer dichtbij mensen brengen. De laatste jaren is de zorg veel te ingewikkeld geworden. In sommige gezinnen komen zoveel verschillende hulpverleners over de vloer dat dit de situatie eerder erger dan beter maakt. Voor bijna ieder probleem waarmee een mens te kampen kan hebben, is er in ons land wel een specialist.

De zorg is steeds meer los van de rest van de samenleving georganiseerd, waardoor veel mensen – vaak met de beste bedoelingen – aan de zijlijn zijn komen te staan. Wanneer kinderen erg rustig of juist bijzonder druk zijn krijgen ze al snel een ‘stempel’ of een ‘indicatie’. En komt er een specialist op af.

Soms zorgen familieleden of buren jarenlang voor iemand zonder dat er een beroepskracht aan te pas komt. Maar zodra er toch een professional nodig is gebeurt het helaas wel eens dat deze het allemaal ‘overneemt’ en de familieleden (mantelzorgers) buiten spel zet.

Het goede is dat de staatssecretaris met de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning de zorg weer dichtbij de mensen wil organiseren door meer verantwoordelijkheid aan gemeenten te geven. Nu al zorgen gemeenten bijvoorbeeld voor de jeugdgezondheidszorg in de centra voor jeugd en gezin. En voor het maatschappelijk werk en de huishoudelijke zorg.

Vanaf 2015 komt daar nog bij de begeleiding van mensen die het op eigen houtje niet redden (bijvoorbeeld ouderen en verstandelijk gehandicapten) en de dagbesteding. Tot zover niets mis. Dit biedt gemeenten de kans om verschillende vormen van zorg en ondersteuning te combineren, waardoor de zorg overzichtelijker en eenvoudiger wordt.

Maar nu komt het: voor deze nieuwe taken krijgen gemeenten heel veel minder geld dan dat er vandaag de dag aan wordt uitgegeven. Zo gaat de regering het budget voor dagbesteding en begeleiding korten met maar liefst 25%. En van het budget voor huishoudelijke zorg blijft op 1 januari 2015 slechts 60 %over. Maar liefst 40% verdwijnt.

En dat is nog lang niet alles: ook op de inkomensondersteuning voor chronisch zieken en gehandicapten wordt zwaar bezuinigd. Tegelijkertijd mogen steeds minder mensen naar verzorgingshuizen en verdwijnt voor veel mensen de mogelijkheid om na een ziekenhuisopname tijdelijk in een verzorgingshuis te logeren om weer op krachten te komen.

Dat betekent dat steeds meer mensen die hulp nodig hebben thuis blijven wonen. Maar juist op de zorg voor mensen die thuis wonen wordt gigantisch bezuinigd. Extra ellendig is dat als gevolg van die bezuinigingen mensen die nu nog in de zorg werken hun baan zullen verliezen.

Alle reden voor gemeenten om de regering duidelijk te maken dat dit zo niet kan. Op deze manier staan gemeenten op 1 januari 2015 voor een onmogelijke opgave en zullen ze niet alle mensen die steun nodig hebben die kunnen bieden.

Eind november waren alle Nederlandse gemeenten in Utrecht bij elkaar. Daar namen ze in de ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met ruim 99% van de stemmen een resolutie aan die de regering duidelijk maakt dat zij de enorme bezuinigingen moet terugdraaien.

De regering heeft ondertussen gereageerd. En die reactie is helaas heel teleurstellend. De eerder aangekondigde bezuinigingen gaan gewoon door. Er komt alleen wat extra geld om de taken uit te kunnen voeren maar dat staat in geen verhouding tot de gigantische bezuinigingen.

Tot half januari mogen alle gemeenten in Nederland zeggen wat ze hiervan vinden. Nu komt het erop aan dat ze dat ook doen. Dat ze voor eens en voor altijd duidelijk maken dat het onmogelijk is om tegelijkertijd steeds meer hulpbehoevende mensen thuis te laten wonen en ondertussen thuiszorg weg te bezuinigen. Ik zal als wethouder Zorg en Welzijn mijn best doen om dit geluid luid en duidelijk te laten horen.