Groningen

Lees hier de column van Sandra Beckerman, fractievoorzitter SP Groningen, over het plan van Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders, over de macht van de NAM, over gaswinning en over vertrouwen.

Deze column werd gepubliceerd op Joop.nl op 12 november 2015.

Hans Alders heeft als Nationaal Coördinator Groningen een plan gepresenteerd voor het aardbevingsgebied. De mooiste zinnen van dat plan staan wat mij betreft helemaal aan het einde, op pagina 248, staan de meest indrukwekkende zinnen. De zinnen komen van de pastores van Slochteren. Zij schrijven:

“Er heerst een gevoel dat menselijke belangen ondergeschikt zijn aan economische en dat het prachtige gebied verder op achterstand komt door waardevermindering en ontvolking.”

Tegelijkertijd geven de pastores aan dat de “groeiende boosheid, onmacht en frustratie” van hun kerkleden extra opvallend zijn, omdat deze mensen juist gekarakteriseerd worden door hun “loyaliteit” aan de overheid. Met andere woorden: je doet iets heel erg fout als het je lukt deze mensen boos te krijgen.

De boosheid van deze mensen is terecht. Het prachtige Noordoost-Groningen wordt geteisterd door aardbevingen. Alleen al sinds 2012 zijn er meer dan 50.000 schademeldingen gedaan. Huizen, scholen, zorginstellingen, ze zijn allemaal onveilig. Het is makkelijker te tellen wat geen schade heeft dan wat wel schade heeft.

Het is tijd voor een grote omwenteling. Economische belangen moeten weer ondergeschikt worden aan menselijke belangen. Boosheid en woede moeten plaats maken voor trots. En onmacht moet worden omgezet in macht. Er ligt nu een omvangrijk plan van de Nationaal Coördinator Groningen. Daarin zitten een aantal goede plannen. Zo komen de inwoners komen meer centraal en krijgt de NAM minder macht. Maar het is nog niet genoeg. Het is tijd voor een grote omwenteling. Dit is onze oproep aan minister Kamp en de Tweede Kamer.

Snelle omwenteling macht NAM

De Nederlandse Aardolie Maatschappij, half Shell, half ExxonMobil, is niet alleen het mijnbouwbedrijf dat het gas wint en daarmee de schade veroorzaakt, maar ze heeft ook macht over het vaststellen en het afhandelen van de schade. In het plan van Alders krijgt de NAM weliswaar minder macht, het is nog steeds veel teveel. Zo voert het bedrijf dat decennialang het verband tussen gaswinning en aardbevingen ontkend heeft nog onderzoek uit naar de gevolgen van de gaswinning. Ook stellen zij, als veroorzakers van de schade, nog steeds de protocollen vast waarmee die schade wordt beoordeeld en bepalen ze mee of en welke maatregelen er worden genomen om het gebied, waaronder bijvoorbeeld de enorme chemische industrie, veilig te maken. Nu is de tijd om te zorgen dat onderzoek, schadebeoordeling en afhandeling echt onafhankelijk wordt.

Snelle omwenteling gaswinning

Met het plan van de Nationaal Coördinator Groningen moet snel aan de slag worden gegaan om met inwoners te zorgen dat het gebied weer veilig en leefbaar wordt. Er moeten enorm veel huizen, scholen, zorginstellingen en monumenten gerepareerd en verbeterd worden. Vertrouwen herstel je niet door allen gebouwen te herstellen, maar ook door fors te investeren in de economie en leefbaarheid van het gebied. Dat is een enorme klus. Die klus wordt echter alleen maar groter. De enige manier om het probleem structureel aan te pakken is door de oorzaak aan te pakken. De gaswinning moet nu fors naar beneden.

Het is tijd om niet meer vooral te praten over de energietransitie, maar om te doen. De regering zou meteen moeten starten met een omvangrijk programma om in heel Nederland huur- en koopwoningen energiezuiniger te maken, waardoor we er én voor zorgen dat inwoners een lagere energierekening krijgen én de werkgelegenheid in de bouw toeneemt én Groningen veiliger is. Dat alles kan niet opwegen tegen de economische belangen van Shell, ExxonMobil en de staat.

Snelle omwenteling vertrouwen

De schade in Noordoost-Groningen is zo omvangrijk dat het volgens het plan van de Nationaal Coördinator Groningen zeker tien jaar gaat duren om alleen al alle gebouwen te herstellen. Als we in tien jaar ook willen zorgen dat het vertrouwen en de trost weer versterkt worden, moeten we nu zorgen voor een omwenteling. Minder gaswinning, minder macht voor de NAM, meer veiligheid, leefbaarheid en zeggenschap voor de inwoners. Nu is de tijd voor een snelle omwenteling. Revolutie voor Groningen!