Groningen

Na de crisis van 2008 is er veel te hard en te veel bezuinigd. Zoveel en hard dat het onze samenleving onnodig veel pijn en schade heeft aangericht. Maar ook onze economie heeft hierdoor langer schade geleden. Zoals bij elke crisis vergroot ook deze crisis de ongelijkheid.

De sociaaleconomische gezondheidsverschillen waren al onacceptabel groot. Een Groninger uit De Hoogte leeft gemiddeld 7 jaar korter en 15 jaar in slechtere gezondheid dan iemand uit de Herewegbuurt. Dit was al zo.

Maar ook het coronavirus treft ons niet allemaal op een gelijke manier. Het vergroot de bestaande tweedeling juist. Mensen uit lagere sociaaleconomische klassen hebben 60% meer kan om te overlijden aan het coronavirus. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Amsterdam Universitair Medisch Centrum (UMC).

Mensen met een lager inkomen hebben vaker een slechtere gezondheid, werken buitenshuis in bijvoorbeeld de zorg of de schoonmaak, en wonen vaker in ongezonde slecht onderhouden woningen met schimmel. De beslissen die wij hier en nu nemen hebben grote invloed op mensen hun leven en onze Groninger samenleving.

Juist daarom is het onverantwoord dat dit college afwacht. Afwacht als een bang hertje dat verstijft in de koplampen van een vrachtwagen zit te kijken. Afwacht op waar het rijk mee komt en wat het wil compenseren. Afwacht met een grote coronabuffer in haar begroting. Afwacht terwijl actie juist nu zo nodig is.

1. Verlaag de tarieven van WarmteStad: Twee lockdowns hebben het energieverbruik verhoogd en bewoners zijn in sommige gevallen duurder uit.
2. Isoleer meer: De behoefte en noodzaak van het isoleren van woningen is gigantisch. Het aantal Groningers dat zich bij de SP meldt, blijft onverminderd groot. Mensen zien hun energiekosten net zo toenemen als de schimmels aan de muren van de slaapkamers van hun kinderen groeien.
3. Stop speculatie met vastgoed en voorkom leegstand: Voer zo snel mogelijk een leefstandsverordening vast voor de hele gemeente Groningen. Met specifiek en strengere anti-leegstandregels voor de binnenstad.
4. Meer legen van ondergrondse containers, grofvuil containers en/of ophalen grofvuil. Door corona zijn meer mensen thuis. Ze ruimen op en gooien meer weg. De mogelijkheden waren al beperkt, maar moeten nu zeker uitgebreid worden.
5. Wat van ons allemaal is laten we niet failliet gaan: Maak duidelijk dat de gemeente geen buurt-, speeltuin- en sportverenigingen failliet laat gaan. Bij problemen wachten we niet op geld van het rijk, maar versterkt de gemeente een voorschot.
6. Schoonmakers in gemeentelijke dienst nemen. (600.000 euro per jaar).
7. Verdubbel het budget voor de basisbanen.
8. Net als de kwijtschelding afvalstoffenheffing, moet de gemeente eerder inkomenstoeslag toekennen van 5 na 3 jaar. 
9. Voorkom onderwijsachterstanden bij kinderen door extra aandacht hieraan te besteden en te voorzien in huiswerkondersteuning in buurt- en wijkcentra. Hier kunnen we de studenten van de Rug en Hanze bijvoorbeeld voor inzetten. 
10. We voeren een laptopregeling in voor iedereen met een inkomen tot 130% van het sociale minimum. Ongeacht de duur van het leven met een laag inkomen. 

Nu is actie nodig. De overheid is terug van weggeweest. Mensen verlangen naar een actieve overheid die nu aan hun zijde staat. Zij moeten nu kunnen rekenen op een overheid die hen zekerheid biedt. De signalen uit de samenleving zijn duidelijke zichtbaar en hoorbaar. We weten waar we extra op in moeten zetten. We moeten de sociale basis en georganiseerde solidariteit beschermen, opbouwen en versterken. Daar is een actieve overheid voor nodig en niet eentje die nu afwacht.

Als het college dit niet inziet, dan mag ik toch hopen dat de volksvertegenwoordigers uit de coalitiepartijen dit wel inzien. Deze begroting is in principe de laatste begroting van deze coalitie, maar wel de belangrijkste begroting van deze raadsperiode. Zoals ik aan het begin van mijn bijdrage al duidelijk maakte, hebben de beslissingen die hier nu genomen worden grote invloed op mensen hun leven en onze Groningse samenleving. Dat maakt het dat deze coalitie nu kleur moet bekennen: apathisch afwachten of aanvallende acties zoals het een goede linksbuiten betaamt.