Groningen

Gisteren besprak de gemeenteraad de plannen voor bezuinigingen tijdens het Voorjaarsdebat. De SP-fractie heeft aangegeven dat zij vindt dat er niet bezuinigd mag worden op het armoedebeleid, zoals bijvoorbeeld de schuldhulpverlening en de bijzondere bijstand.

Zeker in deze tijd kunnen mensen zonder werk deze hulp en inkomensondersteuning extra goed gebruiken. Het bieden van bestaanszekerheid is volgens de SP één van de grootste verantwoordelijkheden van de overheid wanneer mensen hier niet zelf in kunnen voorzien. Daarom is de SP-fractie erg tevreden om te zien dat het stadsbestuur ervoor kiest om hier niet op te bezuinigen.

De stad bereidt flinke bezuinigen voor om de financiële problemen op te lossen. Het afboeken op bedrijventerreinen, woningbouwlocaties en ook wéér op Meerstad zorgen voor enorme tekorten. Zeker omdat de SP in 2005 als enige partij tegen de plannen voor Meerstad stemde doet dat extra pijn.

Volgens de SP-fractie kunnen we niet weglopen voor de financiële problemen. Er moeten daarom moeilijke, politieke keuzes gemaakt worden op het gebied van beheer, onderhoud, zorg, welzijn en wonen. “De basis blijft op orde, maar de ondergrens is wel bereikt. Het verhogen van de OZB stond vorig jaar nog onderaan het lijstje van de SP. Dat is nu zeker niet meer het geval.” aldus SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk.

Lees hier onze volledige woordvoering:

Voorzitter,

Onze stad heeft een moeilijk jaar achter de rug. We moesten opnieuw flink afboeken op bedrijventerreinen, woningbouwlocaties en ook wéér op Meerstad en die laatste doet voor de SP-fractie nog wel het meeste pijn, zeker omdat wij in het verleden al voor de enorme financiële risico's van Meerstad waarschuwden. U zult mij niet horen zeggen dat wij willen stoppen met Meerstad. Dat kost ons nog eens een kleine 300 miljoen.

Sommige partijen denken dat ze alle financiële problemen kunnen oplossen door voor de zoveelste keer voor te stellen te stoppen met het Forum. Onrealistisch als u het de SP-fractie vraagt. Stoppen met dat project kost ook nog eens tussen de 80 en 90 miljoen.

De SP zal en kan niet weglopen voor de financiële problemen. Er moeten dus keuzes worden gemaakt. Dat doen wij als SP niet vanuit een soort pragmatisch bezuinigingsfetisjisme, zoals dit kabinet dat doet. Nee, dit soort moeilijke keuzes zijn per definitie politieke keuzes, waarbij wij altijd in het oog zullen houden wat wij van de overheid en de gemeente verwachten.

De afgelopen decennia hebben we kunnen zien dat de maatschappelijke tweedeling verder is toegenomen. Er zijn steeds grotere verschillen tussen mensen die succesvol zijn en mensen die in een achterstandssituatie terechtkomen of kinderen die hierin opgroeien. De SP vindt dat de overheid ervoor moet zorgen dat iedereen gelijke kansen krijgt en dat elke vorm van discriminatie en achterstelling bestreden wordt. Niemand in onze stad mag ooit het gevoel krijgen dat zij er niet toe doen of van minder waarde zijn. Ook is het de taak van de overheid én politiek om te voorkomen dat mensen vervreemd raken van onze samenleving.

De overheid kan mensen niet gelukkig maken, maar ze kan wel de omstandigheden zo maken dat mensen met een maximale kans op succes dat geluk kunnen nastreven. De SP streeft daarbij altijd naar menselijke waardigheid. Dit veronderstelt een menswaardig bestaan, om te beginnen bestaanszekerheid. Dit vinden wij één van de grootste verantwoordelijkheden van de overheid wanneer mensen hier zelf niet in kunnen voorzien.

Daarvoor geldt ook dat de mogelijkheden en omstandigheden van de één anders zijn dan die van een ander. Daarom moeten we de solidariteit tussen mensen organiseren, zodat we waar nodig elkaar helpen en voor elkaar zorgen.

Maar bij de rol van de overheid en van onze gemeente komt meer kijken. Bij menselijke waardigheid hoort ook het recht om mee te beslissen over de inrichting van de samenleving en dat de afstand tussen bestuur en burger zo klein mogelijk wordt gemaakt. Mensen moeten invloed hebben op hun directe woon- en leefomstandigheden. Dat vergroot de kans op actieve deelname, verkleint het risico van vervreemding en politieke onverschilligheid. Dit kan op het gebied van Beheer en Onderhoud, Wonen, maar ook in de Zorg en Welzijn. Zelfs als er bezuinigd moet worden.

Om te beginnen bij het Beheer en Onderhoud. Mensen zijn tevreden over het beheer en onderhoud in Groningen en dat zien we telkens terug in de stads- en leefbaarheidsmonitor.

In de Voorjaarsbrief stelt het College voor om de BORG-niveaus te verlagen en dat zij tegelijkertijd ervoor wil zorgen dat de gevolgen daarvan acceptabel blijven, door dit samen op te pakken met Stadjers, ondernemers, instellingen en corporaties. Dit is een mooi voorbeeld waar onze gemeente zich van haar beste kant kan laten zien. En wel door mensen bij elkaar te brengen om dit soort dingen te organiseren. Concreet: Lentekriebels, waarbij enthousiaste bewoners met elkaar hun eigen buurt schoonmaken, onderhouden of opknappen, een erg succesvol project dat ook nog eens leidt tot meer sociale samenhang en onderlinge solidariteit.

Wij maken ons zorgen over de landelijke maatregelen op het gebied van Wonen. Na 2014 stopt het Rijk met geld voor wijkvernieuwing. Daarnaast laat het kabinet de corporaties een verhuurdersheffing betalen waardoor nieuwbouwprojecten onder druk komen te staan. Wij kunnen al deze bezuinigingen en maatregelen als gemeente niet zomaar wegpoetsen, maar wij kunnen wel van corporaties verwachten en eisen dat zij doen wat ze moeten doen: Hun bestaande woningen goed onderhouden en isoleren en niet nodeloos veel sociale huurwoningen in de verkoop doen. Wij, het gemeentebestuur, maar ook zeker de SP, zullen hier samen met huurders de komende jaren goed op moeten toezien. Zodat de invloed van Stadjers op hun directe woon- en leefomgeving en de zeggenschap over corporaties niet verloren gaat.

Het sociale domein is natuurlijk bij uitstek de plaats waar Menselijke Waardigheid en het organiseren van Solidariteit het beste tot elkaar komen. We kunnen de generieke korting wel begrijpen, omdat hierbij geen waardeoordeel wordt gegeven over de betreffende instellingen en organisaties. Het liefste zouden wij natuurlijk de plannen voor de zorg en welzijn zonder bezuinigingen willen ontwikkelen, maar we vinden als SP-fractie ook echt dat hier effectiever gewerkt kan worden. We moeten af van de versnipperde uitvoering van veel organisaties en gemeentelijke diensten die langs elkaar heen werken.

Zorg en welzijn moet dichterbij de mensen in de buurt georganiseerd worden, met meer directe invloed van bewoners en minder onderlinge concurrentie tussen organisaties. Een goed voorbeeld hiervan, zijn de sociale teams die tegenwoordig actief zijn. Zij signaleren veel sneller wanneer iemand bijvoorbeeld vereenzaamd of extra aandacht nodig heeft. Op deze manier wordt er veel meer vanuit de mensen geredeneerd in plaats vanuit het aanbod van instellingen. Naast de sociale teams zijn ook de Steun- en Informatiepunten en Centra voor Jeugd en Gezin goede voorbeelden. Wij vinden het daarom goed dat deze in stand gehouden worden.

Voorzitter, bestaanszekerheid heeft voor ons alles te maken met Armoedebeleid.

In de Voorjaarsbrief heeft dit College het over “de basis op orde houden”. Maar wat is die basis dan? Hier kan op meerdere manieren tegenaan gekeken worden. Mijn fractie vindt dat de basis van een samenleving is af te meten aan de manier waarop men omgaat met de meest kwetsbaren. Daarbij moet volgens ons menselijke waardigheid de maat voeren.

De SP-fractie vindt het daarom erg goed om te zien dat het College ervoor kiest om in 2013 en 2014 niet te bezuinigen op het Armoedebeleid:

1. Zo blijft de schuldhulpverlening op niveau;
2. De langdurigheidstoeslag blijft in tact;
3. De bijzondere bijstand wordt behouden. Eén van de meest essentiële sociale voorzieningen die we in deze stad hebben opgebouwd. Het is vaak onmogelijk om zomaar een kapotte wasmachine te vervangen. En wanneer er kinderen in het spel zijn wordt het nog schrijnender als deze regeling wegbezuinigd zou worden.

Ik begrijp dan ook niet zo goed hoe we de volgende zin uit de Voorjaarsbrief moeten interpreteren: “Bij burgers die dat aan kunnen, doen we een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid”. Kan het College dit toelichten? En hoe ziet het College dat voor zich met een kapotte wasmachine? Alles met de hand doen? Of je was doen bij de buren totdat je werk gevonden hebt?

Zoals ik eerder al aangaf vindt de SP-fractie dit één van de grootste verantwoordelijkheden van de overheid. Het probleem van een kapotte wasmachine of een schuld is namelijk niet iets wat vanuit de markt wordt opgelost. Graag een reactie van het College.

Tot slot:
Er worden forse ingrepen voorgesteld, waarbij de BASIS op orde blijft. Het is volgens ons dan ook echt de BASIS die op orde blijft. Dus voor ons lijkt de ondergrens wel zo’n beetje bereikt. Wij hebben de afgelopen jaren steeds gezegd dat lastenverzwaring onderaan ons lijstje staat, maar ondertussen is verhogen van de OZB geen taboe meer voor de SP.