Groningen

Van veel betalen naar meer bepalen

Analyse
De ontwikkelingen in de sociale huursector, zoals de veranderde inkomenseisen voor sociale huurwoningen hebben ook effect op andere onderdelen van de volkshuisvesting. Dat geldt ook voor de ontwikkelingen in het landschap van de jongerenhuisvesting, waardoor steeds meer schaarste van woningen ontstaat. Daar komt nog bij dat steeds meer mensen, met name jongeren, kampen met forse studieschulden en flexibele contracten. Dat leidt tot de situatie dat veel starters aan de ene kant te veel verdienen om voor een sociale huurwoning in aanmerking te komen, maar aan de andere kant geen hypotheek kunnen krijgen om te kopen. Zij zijn daardoor vaak veroordeeld tot de particuliere huursector. Weinig rechten en hoge huren zijn voor hen het gevolg.

Dit leidt tot de gekke situatie dat het zeer lucratief is om een woning te verhuren aan deze groep starters op de woningmarkt. Dat, gecombineerd met lage spaarrentes, maakt dat particuliere beleggers uit de hele wereld, woningen in Groningen opkopen om te verhuren. Dit drijft de prijs nog verder op, waardoor het voor nog minder mensen bereikbaar wordt om een woning te kopen. Deze vicieuze cirkel zal doorbroken moeten worden.

Deze ontwikkelingen leiden niet enkel tot problemen voor starters op de woningmarkt. Het leidt ook tot sociale veranderingen in de stad. De stijgende huizenprijzen zorgen ervoor dat hele wijken veranderen. Van arbeidersbuurten in yuppen-wijken, van middenklasse-woningen in ghetto’s voor rijken. Dit leidt tot een toename van tweedeling. Dit moet voorkomen worden.

Alternatieven
We leggen woningbouwcorporaties op om te stoppen met de verkoop van sociale huurwoningen. Dit wil de SP sowieso, maar vooral waar het de verkoop aan particuliere beleggers betreft. De verkoop van sociale huurwoningen aan zittende huurders kan een gezonde vermenging van woonvormen in een wijk bevorderen.

Voor huurwoningen met een huur tot 1000 euro per maand gaan we de huurprijs met een noodstop reguleren. Het Rijk werkt nu (op initiatief van D66 en het CDA) aan een voorstel waarbij gemeenten de mogelijkheid krijgen een stop te zetten op het verhogen van de huren tot 1000 euro per maand.   

Een huis is om in te wonen en niet om uit te melken. Daarom moet er zo snel mogelijk een woonplicht worden ingevoerd. Dit betekent dat degene die de woning koopt er ook zelf in moet gaan wonen. Zo krijgen woningen een woonwaarde en niet een beleggingswaarde. Ook voor de zeggenschap over ons Groningen is dit een cruciaal punt. Een concentratie van particulier vastgoed bij enkele vastgoedbeleggers geeft hen veel te veel macht over onze volkshuisvesting. Dit zien we bij de commerciële kamerverhuur, maar nu ook bij commerciële beleggers buiten de kamerverhuursector.

Steeds meer particuliere huurders melden zich voor hulp en advies bij de SP. Zij hebben nauwelijks rechten en de commerciële beleggers zijn niet of nauwelijks bereikbaar. Zij zijn onmogelijk te benaderen om een afspraak te maken omdat zij zich niet in Groningen, het noorden of (zelfs niet) in Nederland bevinden.

We moeten bouwen. Veel bouwen. Maar daarbij moeten volgens de SP wel de juiste keuzes gemaakt worden zodat voor de juiste behoefte worden gebouwd. Bij nieuw te ontwikkelen bouwgronden worden voor woningen met een huur tot 1000 euro en voor betaalbare koopwoningen afspraken over minimumpercentages gemaakt. De SP ziet hier vooral mogelijkheden in gebieden zoals het Suikerunieterrein en Meerstad. In een tijd waarbij de bouw aantrekt en ontwikkelaars voor Groningen in de rij staan, moeten we als gemeente ook hogere eisen stellen aan ontwikkelaars. Zo wil de SP ghettovorming van yuppen voorkomen en tegen gaan, zodat er alleen nog maar gemengd wordt gebouwd.

Gegevens

• In de stad namen particuliere investeerders en commerciële beleggers vorig jaar maar liefst 16% van de transacties in woningaankoop voor hun rekening. Dit geldt als één van de hoogste percentages van het land.
• Circa 39% minder appartementen worden per 1 oktober 2018 aangeboden in Groningen vergeleken met een jaar eerder, zo blijkt uit onderzoek van Lamberink Makelaars & Adviseurs. Met name huishoudens die na hun studententijd een woning willen kopen in Groningen ervaren de problemen van het aanbodtekort. 
• De makelaars verwachten dat de huizenprijs dit jaar in totaal 8 procent tot 10 procent zullen toenemen. Zij vermoeden dat een gemiddeld prijsniveau van 300 duizend euro begin volgend jaar zal worden bereikt. in Den Haag, Kennemerland, de Zaanstreek, Amsterdam, Almere en Groningen is volgens de makelaars sprake van een overspannen woningmarkt.