Groningen

Een socialist voor wie het burgemeesterschap van de grootste stad in de Verenigde Staten voor het grijpen ligt. Dat is iets wat weinig mensen voor mogelijk gehouden zouden hebben. Toch is het waar voor Zohran Mamdani. Hij won de Democratische voorverkiezingen voor het burgemeesterschap van New York. Dit heeft fractievoorzitter Hans de Waard geïnspireerd. Mamdani heeft namelijk gewonnen met een campagne gericht op het verlagen van de levenskosten voor de werkende klasse en een onbuigbaar standpunt tegen de genocide in Gaza.

Het is natuurlijk moeilijk vergelijken tussen Groningen en New York, de hoofdstad van het wereldwijde kapitalisme tegenover de wereldhoofdstad van de eierbal. Toch spreekt de prestatie van Mamdani tot de verbeelding. Hij stond aan het begin van de campagne nog op enkele procenten in de peilingen. Toch de nominatie binnenslepen en de gematigde kandidaat van het establishment verslaan is dan een knappe prestatie.

De winst van Mamdani bewijst dat een campagne gericht op de noden van de werkende klasse succes kan hebben. Wie Mamdani’s campagne bekijkt, ziet gelikte filmpjes voor sociale media, gemaakt door een professioneel team. Deze zullen ongetwijfeld geholpen hebben om mensen aan te spreken die anders nooit met hem in aanraking zouden komen, maar dit is niet de enige sleutel die geleid heeft tot het succes. Er is namelijk een grootschalige campagne opgezet door deur aan deur te gaan langs duizenden huizen in New York. De combinatie van een aansprekende sociale media strategie online en vele goede gesprekken in de echte wereld blijkt goed te werken om mensen te inspireren en over de streep te trekken om te gaan stemmen. Dat over de streep trekken was nodig, omdat voorverkiezingen niet populair zijn en veel kiezers niet op komen dagen. Toch was de opkomst deze keer hoger dan andere jaren.

Mamdani kreeg veel te maken met aanvallen op zijn standpunten over de genocide in Gaza. Zeker in de Verenigde Staten ligt dit gevoelig gezien de innige banden van dat land met Israël. Hij week echter niet af van zijn standpunten. Deze consistentie zal ongetwijfeld mensen aangesproken hebben. Belangrijker is echter dat dit niet de kern van de campagne werd. Mamdani speelde het spel van zijn tegenstanders niet mee en ging vol voor zijn eigen verhaal over het aanpakken van ongelijkheid. Ook de achtergrond van Mamdani zelf als moslim werd veel gebruikt om hem weg te zetten als ongeschikt. Dit soort aanvallen op iemands achtergrond zijn typerend voor uiterst rechts. Deze identiteitspolitiek was echter ook niet waar de campagne uiteindelijk om ging. Mamdani liet zich niet afleiden van zijn kernboodschap over de belangen van de werkende klasse.

Valt er nog iets te leren voor de Groningse situatie? Op het eerste oog zijn de verschillen tussen New York en Groningen natuurlijk levensgroot. Maar er zijn zeker overeenkomsten. Zo zijn er in Nederland ook verkiezingen voor de deur met op de achtergrond duidelijke verrechtsing met het laatste PVV-VVD kabinet als uitkomst. Ook in Nederland worden mensen tegen elkaar uitgespeeld op gebieden als religie, huidskleur of geaardheid. Ook hier zuchten mensen onder de hoge kosten om te leven zoals wonen, voedsel en energie.

Mensen in Nederland zijn duidelijk op zoek naar een alternatief. Partijen kunnen razendsnel populair worden en vervolgens net zo snel weer wegkwijnen. Denk aan NSC, FVD of BBB. Dat roept de vraag op: wat is er nodig om wél duurzame verandering te brengen? Het voorbeeld uit New York geeft een richting. Niet alleen mooie filmpjes op sociale media, maar ook echte gesprekken op straat, aan de deur. Alleen zo geven we mensen het gevoel dat ze gehoord worden. Alleen dan kan de moed terugkeren om te kiezen voor solidariteit. Van New York tot Groningen.