Groningen

Bijna tien jaar nadat preventief fouilleren in Groningen terecht is gestopt, stelt burgemeester Rehwinkel de gemeenteraad voor hem opnieuw die bevoegdheid te geven. Gistermiddag werd over dat voorstel in de raadscommissie Veiligheid gediscussieerd. Een interview met SP-raadslid Rosita van Gijlswijk.

Wat is de achtergrond van het voorstel?
“Vooral de situatie in het A-kwartier. Daar is al jaren sprake van hardnekkige drugsoverlast. De raad heeft daar in het voorjaar uitgebreid over gediscussieerd. Vervolgens is er een hele trits aan maatregelen genomen, waarvan uit onderzoek blijkt dat ze helpen. De totale overlast in het A-kwartier is afgenomen, zo ook de gevoelens van onveiligheid”.

Waarom wil de burgemeester de bevoegdheid om preventief fouilleren in te kunnen zetten?
“Rehwinkel zegt: 'Als het middel nodig is, dan is het handig als de raad de burgemeester de bevoegdheid al heeft gegeven', precies hetzelfde argument als tien jaar geleden, een argument dat destijds de meerderheid van de raad, inclusief de PvdA, niet overtuigde.”

Wat vind je van het argument van de burgemeester?
“Het ontbreekt vooral aan een onderbouwing waarom preventief fouilleren nu in de hele stad ingevoerd moet worden. Is Groningen de afgelopen 10 jaar dusdanig onveiliger geworden dat dat de inzet van preventief fouilleren gerechtvaardigd is? En als dat zo is, waaruit blijkt dat?

Ook mist de SP-fractie een visie van de burgemeester op de verhouding van de inzet van het middel tot de reeds beschikbare instrumenten. Ontbreekt het de politie werkelijk aan middelen waardoor zij haar werk niet naar behoren kan uitvoeren? Waarom dit instrument voorstellen, terwijl er ook wordt aangegeven dat het niet haalbaar is om de intensieve politie-inzet van de afgelopen tijd in het A-kwartier voort te zetten? Heeft de politie dan wel capaciteit voor het houden van acties voor preventief fouilleren? Met die ene preventief fouilleeractie die in 2004 is gehouden was 500 uur politie-inzet gemoeid en dan hebben we het nog maar niet over de voorbereidingstijd en de forse belasting in operationele zin.”

Wat moet er dan in het A-kwartier gebeuren?
“Bewoners geven aan dat blauw op straat nodig blijft. Dus moet er niet gegrepen worden naar cameratoezicht of preventief fouilleren, maar moet de burgemeester zorgen voor voldoende politie die hard optreedt. Wij zijn er op dit moment nog niet van overtuigd dat middelen als verwijderingsbevelen en verblijfsverboden optimaal worden benut. De drugshond die drie maal is ingezet zou bijvoorbeeld vaker ingezet kunnen worden.”

Wat is nu de stand van zaken met cameratoezicht?
“Eerder dit jaar wilden PvdA en VVD de handelingsruimte van de burgemeester vergroten door de huidige verordening cameratoezicht te verruimen. De verordening moest volgens die partijen dusdanig opgerekt worden dat camera's ook ingezet morgen worden voor de openbare ordeproblematiek die samenhangt met het gebruik van en de handel in verdovende middelen. PvdA en de VVD draven door. Met hun dadendrang geven ze inwoners van deze stad valse hoop door ze voor te houden dat door het ophangen van camera's alle drugsproblemen opgelost kunnen worden.

Ze creëren echter schijnveiligheid. Ervaren criminelen en veelplegers laten zich niet door camera's weerhouden. Vanwege financiële belangen verplaatsen drugshandelaars zich bewust naar locaties buiten cameragebieden of buiten het bereik van de camera's. Na vragen van SP, GroenLinks en ChristenUnie over de effectiviteit van cameratoezicht, trok de burgemeester zijn voorstel om de verordening te verruimen in. Hij heeft een onderzoek toegezegd, de resultaten worden in oktober verwacht.”

Is het dan niet vreemd om vooruitlopend op die uitkomsten preventief fouilleren voor te stellen?
“Zeker. De burgemeester moet eerder dit jaar aan zijn politieke water hebben gevoeld dat niet alle fracties even enthousiast waren over het voorstel camera's in te zetten. Waarom verwacht de burgemeester dan nu dat we preventief fouilleren wel goedkeuren? Op die vraag is gister helaas geen antwoord gekomen.”

Wat is de opstelling van de andere raadsfracties?
“Zoals te verwachten viel, vind de VVD nog steeds dat preventief fouilleren ingezet moet worden. Andere fracties hebben vooral vragen over het moment, missen net zoals de SP-fractie de concrete onderbouwing of zien de inzet van preventief fouilleren sowieso niet zitten.

Wat mij het meest verbaast is de opstelling van de PvdA. Die partij is op dit dossier 180 graden gedraaid. Eerder waren zaken als een deugdelijke onderbouwing, het opzij zetten van de zekerheden van het strafrecht belangrijke afwegingen voor de PvdA. Ze vroegen zich hardop af of dit verregaande middel wel in onze rechtsstaat op zijn plaats is en kwamen na de proef tot de conclusie dat preventief fouilleren niet werkt, maar symboolpolitiek is die veel geld kost.

Net zoals in de discussie over het cameratoezicht, draaft de PvdA door: Ze wil preventief fouilleren in zetten om scheldpartijen, intimidatie, stenen door de ruiten en urineren tegen woningen in het A-kwartier tegen te gaan. De PvdA-woordvoerder zegt nota bene op de radio dat zijn partij preventief fouilleren niet altijd voor de hele stad en op elk moment in wil zetten, maar dat is uiteindelijk wel het gevolg van steun aan dit raadsvoorstel geven. Onbegrijpelijk dat de PvdA nu ineens dit standpunt inneemt, hopelijk bedenkt die fractie zich nog voor de raadsvergadering”.

Effect cameratoezicht eerst onderzoeken
A-kwartier niet gebaat bij cameratoezicht alleen